Money20/20 Europe 2018'in Ardından (2/2)
Yazımın birinci bölümünde genel anlamında Money20/20 Europe 2018 için ilk izlenimlerimi ve keynote konuşmalarını özetlemiştim. Bu bölümde ise etkinliğin özünü oluşturan tema oturumlarını bir ödeme sistemleri deneyim yarışması olan Payments Race’i, etkinliğe katılan Türkler katılımcıları ve ülkelerin etikinliğe göstermiş oldukları ilgiyi aktaracağım.
Tema Oturumları
Yazımın önceki bölümde de belirttiğim gibi, etkinliğin tema oturumlarını Finansal Teknolojilerin temel alanlarını içeren oturumlar oluşturmaktaydı.
Yapay Zeka oturumları en ilgi çeken oturumlardandı. Özellikle Carnegie Mellon Üniversitesi’nden Manuela VELOSO, insan-yapay zeka etkileşimi ile otonom robotların daha kolay öğrenebileceğini ve bu sayede eli-kolu olmayan robotların, insanların yardımı ile iş yapabileceğini ortaya koydu (örneğin bir robotun asansöre binerken kat numarasını bir insandan yardım isteyerek bastırması gibi).
Yapay zeka sayesinde birçok uygulamanın ortaya konulması mümkün, bugün kullanılan chabotlar bunlardan sadece bir tanesi. Özellikle makine öğrenmesi kullanılarak verinin farklı biçimlerde işlenmesi ve kullanılmasının, bilim kurgu olarak nitelendirilen konuların yakın gelecekte gerçekleşmesinin sağlayacağı sıklıkla tartışıldı. Yapay zeka sayesinde finansal krizlerin öngörülebilmesi ve etkilerinin azaltılması en ilgi çeken konulardan biriydi. Özellikle 2008 krizinin tahmin edilememesi gerek bankacıları ve gerekse ekonomistleri tahminleme konusunda yeniden düşünmeye sevk ettiği ve gözlerin yapay zeka ve makine öğrenmesi yoluyla üretilen algoritmalar sayesinde sunulabilecek çözümler üzerine odaklanacağı belirtildi.
Bankacılık oturumlarının genel temasını müşteri odaklılık, inovasyon ve startuplarla işbirliği oluşturmaktaydı. Özellikle dijital dönüşüm, bunun şirket kültürüne etkileri ve üst yönetimin bakış açısı yönetsel konuların başında gelmekteydi. Startuplarla kurulacak işbirliği ve bunun hangi model üzerinden gideceği ise ilgi çeken diğer bir konuydu. Ancak bu konuda en dobra açıklamayı Qatar National Bank Chief Innovation Officer Leda GLYPTIS yaptı. İnovasyonun bir şirketin en kritik yetkinliği olduğunu vurgulayan Glyptis, bankalarla startupların kurdukları ilişkinin, iş ilişkisi üzerine kurulu olduğunu ve bunun bir dostluk veya arkadaşlık ortamı olarak anlaşılmaması gerektiğini belirtti.
Open banking, API’lar, Banking as a Service, GDPR, PSD2, mobil bankacılık, platform ekonomileri, Challenger banks, FinTechler ve bankaların işbirliği her zamanki gibi tartışılan konulardı. Ancak, psikoloji ve makine öğrenmesi ile bankacılık deneyiminin kişiselleştirilmesi, kid-friendly banking gibi konular yeni karşılaştığımız konular arasında yer aldı.
Veri ve Analitik konusu her zaman olduğu gibi öncelikli konuların arasındaydı. GDPR gibi yeni standartlar, veri güvenliğinin sağlanması, güvenli veri paylaşımı, platformlar, farklı data setlerinin oluşturulması ve kullanılması, API ve Makine Öğrenmesi bu yılın konuları arasındaydı.
Dağıtık Kayıt Teknolojisi (DLT) ve Blockchain finansal hizmetler sektörünün ilgisini uzun zamandır çekmekteydi. Money20/20’de DLT’nin kullanım alanlarından dijital varlıklara, global ödeme sistemlerine, ICO’lara, kripto paralardan merkez bankalarının bakış açısına ve regülasyona kadar birçok konu tartışıldı.
Girişimcilik, gerek kurumiçi ve gerekse kurum dışı sunduğu fırsatlar sayesinde her boyutuyla finansal hizmetler sektörünü ilgilendirmekte. Bu ilgi Money20/20’de de kendini kanıtlamış. Girişimciler etkinlik boyunca gerçekleştirdikleri pitch seanslarında fikirlerini anlatma ve yatırım alma fırsatı yakaladılar. Yatırımcılar, VC’ler ve CVC’ler yeni ve yaratıcı iş modellerini ararken, ICO’ların geleneksel melek yatırım modelleri üzerindeki etkilerini tartıştılar. Bir startup gibi düşünen şirket çalışanları yaratmak, onlarla çalışmak ve içlerindeki girişimci ruhu körükleyen bir yönetici olmak, kurumiçi girişimcilik boyutunda tartışıldı.
Kimlik konusu ve kişisel verilerin korunması, neredeyse her oturumda en az bir kere değinilen konulardan biri olmuştur. Konunun ilgi çekici olması, yaşadığımız veri skandalları ile kendini açık biçimde kanıtlamıştır. Kişinin hangi verisini, ne zaman, hangi ortamda, hangi amaçla, hangi yollarla ve kiminle paylaşacağı “güven” üzerine kurulmuş olan finansal hizmetler sektörü için vazgeçilmez bir unsur olmaktadır. Bu konuda gerçekleşen oturumlarda siber suçlar, sınır ötesi siber güvenlik, Biometri, regülasyonlar, GDPR ve PSD2 tartışıldı.
Kredi ve kişiden kişiye borç verme sahip olduğu potansiyel düşünüldüğünde fırsatlara ve yeniliklere en açık alanlardan biri. Bu nedenle birçok girişimci bu alanda gerek bireyden bireye ve gerekse küçük işletmeler için fırsat arayışları içine girmekte. Oturumlarda, API’lar, kredi skorlama, sosyal medyanın olanakları, analitik ve yeni data setlerinin kullanılmasının yanısıra, bu alanı düzenleyecek regülasyonlar da değerlendirildi.
Ödemeler alanı da birçok fırsatı sunan alanlardan biri. Katılımcıların yaklaşık %30 gibi bir kesiminin ödeme sistemleri şirketlerinden katılması da durumu kısaca özetliyor zaten. Ödemelerin ülkeler arasında kesintisiz, hızlı ve ucuz bir şekilde yapılabilmesi bu alanın fırsat yaratan unsurlarından ve birçok şirket de bu alanı değerli bulmakta ve yatırım yapmakta. Özellikle Çinli, Avrupalı ve Amerikalı ödeme platformlarının bu alandaki agresif tutumları Money20/20 stand alanlarında da kendini göstermekteydi. Hatta birçoğu kendi core iş modellerini ödemeler ve finansal hizmetler alanına kaydırmaya başlamışlar. Bu alanda ülkemizi temsil eden İyzico kurucu ortağı ve CEO’su Barbaros ÖZBUĞUTU’yu dinlemek ve özellikle Doğu Avrupa açılımları ile KOBİ’lere çözüm üretebilecek bir platform yarattıklarını öğrenmek oldukça keyifli oldu.
Regülasyonlar her zaman en çok korkulan, anlaşılamayan ve anlamlandırılamayan soru işaretleri ile dolu bir alan olmuştur. Ancak regülasyonların tehdit yaratan bir yönü olmasına rağmen fırsat yaratan yönleri de olmuştur. Money20/20 kapsamında ağırlıklı olarak GDPR, PSD2 (hatta PSD3 gelecek mi konusu bile tartışıldı), RegTech, Blockchain regülasyonları, uyum süreçleri, açık bankacılık ve yarattığı fırsat ve tehditler, API’lar, kripto paralar ve merkez bankalarının görüşleri, kripto paraların regülasyonu ve Sandbox ortamları tartışıldı. Merkez bankalarının kripto paralara bakışı oldukça ilginçti. Kanada, İngiltere, Litvanya ve İsviçre Merkez Bankalarının yetkililerinin katıldığı oturumda merkez bankalarının konumları değerlendirildi. Güven konusu merkez bankalarının öncelikli konusu olarak ortaya çıktı. Kripto paraların ve kripto tokenlerin alternatif bir yatırım ve sermaye aracı olduğu ve bu araçların güven konusunu sarsması endişesi ortaya kondu. Merkez bankalarının kripto ve dijital paralar konusunda bilinçli oldukları, yenilikleri takip ettikleri ve çeşitli araştırmaları destekledikleri de vurgulandı.
Perakende ve Ticaret alanında sadakat ön plana çıkmaktaydı. Müşterilere sunulan fırsatlar ve ödeme, bankacılık ve e-ticaret konusunda müşteri deneyiminin iyileştirilmesi sadakatin artmasına neden olmakta. Bu kapsamda oturumlarda müşterilerin odak noktasına konulması, ürün ve hizmetlerin müşteri istek, ihtiyaç ve beklentileri çerçevesinde şekillendirilmesi konusundaki tartışmalar ön plana çıktı. Perakendede ve ödemelerde IoT cihazlarının kullanımı, tüketicilerin POS deneyimleri, CX, UX, ödeme verileri ile perakendenin şekillenmesi ve dijital cüzdanlar bu alanda öne çıkan oturumlardan.
Risk, güvenlik ve fraud konuları, temeli güven üzerine kurulması gereken finans sektörünü en çok ilgilendiren konuların başında gelmekte. Yaşanan krizler ve şirket skandalları hatırlandığında konunun önemi daha kolay anlaşılmakta. Konu herşeyin dijitalleşmesi olduğunda özellikle siber suçlar ve siber güvenlik konusu ön plana çıkmaya başlamakta. Risklerin önceden belirlenmesi için kullanılabilecek sistemler, regülasyonlar, güven konusunda müşterilerin tutumları, kullanılan standartlar, kişisel verilerin ve varlıkların korunması, dijital kimlik gibi konular farklı oturumlarda ele alındı.
Bu alanda en değişik deneyimi bir “ethical hacker” ile tanışarak yaşadım. Ralph ECHEMENDIA uzun zaman hackerlik yapmış biri, sahneye bir kriminoloji akademisyeni (siber psikolog) olan Dr. Mary AIKEN ile çıktı ve siber suçların altında yatan psikolojik nedenleri açıkladı. Günümüzde verinin para demek olduğunun anlaşılmasıyla birlikte, veriyi toplayan ve saklayan her kuruluş aslında büyük bir riski de üzerinde taşımakta. Echemendia, verinin bir değer ifade ettiği sürece çalınma ihtimalinin de bulunduğunu; bunu zamanın ve şartların belirleyeceğini belirtti. Echemendia’nın konuşmasının sonunda müzisyen olan kızının sahneye çıkıp “privacy” isimli şarkıyı söylemesi ise olaya ayrı bir ironi kattı.
Payments Race — İstanbul’dan Başlayan Bir Ödeme Yarışması
“Payments Race” farklı ülkelerde günlük yaşantıda gerçekleşen ödeme işlemlerini ve finansal sistemi test etmek amacıyla düzenlenen bir yarışma. 5 yarışmacı, farklı ülkelerde (yarışma İstanbul’dan başlıyor) seçtikleri tek bir ödeme yöntemi ile seyahat ve günlük giderlerini karşılamak zorundalar.
Ekiplerin deneyimlerini #PaymentsRace ve #M2020Race hashtagi ile takip etmek mümkün.
Money20/20’de Türkler
Money20/20 etkinliğinde Türk FinTech Ekosisteminden de katılımcılar yer almaktaydı. Ülkemizde bankacılık sektörünün yakından tanıdığı Mehmet SEZGİN’in girişimi olan ve Amerika’daki bankalara ve iş yerlerine sadakat programları sunabilen bir altyapı platformu olan San Francisco merkezli MyGini de standı ile yer aldı. Blockchain altyapısını kullanarak kredi değerleme ve mikro kredi platform girişimi olan Colendi de ürünlerini katılımcılara sunmak amacıyla küçük bir stant ile etkinliğe katılmıştı. Elektronik para ve ödeme kuruluşu olan PayPorter da etkinliğe katılan bir diğer firmamız idi.
Kendi standı ve ekibiyle etkinlikte yer alan İyzico, CEO’su Barbaros ÖZBUĞUTU’nun sunumu ile Doğu Avrupa açılımları ile oradaki KOBİ’ler için oluşturacakları ödeme çözümlerini ve genişleme politikalarını açıkladı. Diğer oturumlarda ise İş Bankası İnovasyon Yöneticisi CEREN SAYAR, yapay zeka konusunda geliştirdikleri müşteri deneyimini bir demo ile paylaştı. Kısa bir süre önce ING genel merkezinde yapay zeka ve analitik çalışmalarına liderlik etmek üzere görevlendirilen Görkem KÖSEOĞLU’nun katıldığı panelde, regülasyonların müşteri verisini koruma konusunda ne ölçüde başarılı olacağı tartışıldı. Panelde ayrıca, GDPR’ın getirdiği kısıtlara rağmen müşteri verisinin doğru ve etik bir biçimde kullanılmasının birçok fırsatı da beraberinde getireceği ortaya konuldu.
FinTech Konusunda Akademik İlgi
Zhejiang Üniversitesi, Warwick Business School, Kopenhag Üniversitesi ve Carnegie Mellon Üniversitesi’nden katılan akademisyenler Finansal Teknolojiler konusunda yaptıkları çalışmalar ile konuşmacılar arasında yer aldılar. Temel çalışma alanlarını ise yapay zeka, makine öğrenmesi, platformlar, ödeme sistemleri oluşturmaktaydı. Ayrıca, FinTech konusunda yeni araştırma alanlarının belirlenmesi ve bunlar konusunda araştırma fonlarının oluşturulması da ilgi çeken konular arasında yer almaktaydı.
Ülkelerin Katılımları
Finansal Teknolojiler alanında öncü olmak isteyen, hem yetenekleri hem de yatırım çekmek isteyen ülkeler kendi ülke pavyonları ve beraberinde getirdikleri ve dünyaya tanıtmak istedikleri girişimler ile Money20/20’ye katılmışlardı. İngiltere, Fransa, Estonya, Bahreyn ve Estonya ülke pavyonları hem bu ülkelerin Finansal Teknolojiler alanında yaptıkları çalışmaları anlatmak, ülkenin sunduğu ekonomik potansiyeli ve yatırım anlamındaki fırsatları sunmak üzere yerlerini almışlardı. Bu ülkeler arasında insan kendi ülkesinin temsil edildiğini ve başarılı girişimlerini orada görmek istiyor. Tahmin edilebileceği gibi bu tür etkinliklere bir girişimin katılma maliyeti oldukça yüksek. Ancak ülkelerin yatırım destekleme ve geliştirme alanında çalışan yapılarının ortak çalışmaları sayesinde, girişimlerin desteklenerek bu tür etkinliklere katılma olanakları elde etmesi mümkün.
Bende Kalanlar
Dünyanın en önemli Finansal Teknoloji etkinliklerinden biri olan Money20/20’nin bende bıraktığı izlenimleri farklı yönleri ile aşağıda özetlemek mümkün:
· Amsterdam sunduğu olanaklar ve ulaşım, konaklama gibi alt yapı hizmetleri ile bu tarzda bir etkinlik için en uygun şehirlerden biri olmuş. Her türlü ödeme olanağını şehirde deneyimlemek mümkün.
· Finansal Teknolojiler alanını 11 ana başlık altında gruplandırmak, ilgi alanınıza giren etkinlikleri takip etmek açısından büyük kolaylık sağlamış.
· İçerikler çok iyi ve öğretici, hatta bir çoğu başarısızlık hikayelerini paylaşmaktan çekinmedi. Esas öğretici olan da zaten başarısızlık hikayeleri.
· Payments Race güzel bir etkinlik olmuş. Farklı ülke deneyimlerini öğrenmek güzel ve tabii ki çıkartılacak dersler var!
· Ethical bir hacker ile tanıştım. Deneyimlerini dinlemek oldukça ilginçti. Bu işe başlama motivasyonu ve geldiği son noktada bu işi etik olarak yapması ve bunu paylaşması alışılmadık bir açıklama.
· Ülkelerin Finansal Teknolojiler konusundaki varlığını göstermek ve girişimler için yatırım çekmek için bulunulması gereken önemli etkinliklerden biri.
Herkese güzel günler dilerim.
